Hersek Lagünü ve Kuş Gözlem Evi

      Türkiye'nin nadir kuş türlerine ev sahipliği yapan Hersek lagünü kuş bilimciler ve fotoğraf meraklılarının gözde mekanı.

      Hersek Lagünü Marmara denizinin güney kıyılarında yer alan ve ülkemizdeki az sayıdaki deniz gölü sisteminden biridir.

      Eşsiz güzellikteki Hersek Lagünü 2004 yılından günümüze birinci derecede doğal sit alanı olarak korunuyor. Yalova ili Altınova ilçesi sınırları içerisinde bulunan lagün, uluslararası önemde bir sulak ve kuş yaşam alanı. Başta yüzlerce çeşit su kuşları olmak üzere pek çok canlı, lagün çevresinde barınma, beslenme ve üreme imkânına sahip. Çetin kış şartlarında bile  donmaması nedeniyle, kışın sert geçtiği yıllarda da göl yüzeyinin tamamında ve çevresinde pek çok kuş türünü görmek mümkün.

      Ekim 2020 tarihinde  yapımı tamamlanarak, Tarım ve Orman Bakanı Dr. Bekir PAKDEMİRLİ tarafından hizmete açılan, Görme, işitme ve fiziki engelli vatandaşların bütün alanlardaki hak ve hizmetlere ulaşabilmesi için Altınova’ya Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğü'nce, 200’ün üzerinde farklı kuş türüne ev sahipliği yapan Hersek Lagününde Türkiye’nin ilk Engelsiz Kuş Gözlem Kulesi inşa edildi.

      Tabiata uyumlu olması amacıyla ahşap giydirme olarak inşa edilen 18,5 metre yüksekliğinde, 7 katlı çelik konstrüksiyon kuleyi engelli bireyler de asansör sistemiyle kullanarak , buradaki sulak alan habitatını rahatlıkla gözlemleyebiliyor.

      Kulenin yanında yer alan idari yapıda ise ; kafeterya, kanatlı hayvan ilk müdahale merkezi, konferans salonu, kuş tahnit merkezi ve kır kahvesi yer bulunuyor. Lagünün yüzey alanı 152 hektar, ortalama derinliği 50 cm, en derin yeri ise 90 cm’dir. İlkbahar ve sonbahar döneminde Avrupa ve Afrika kıtaları arasındaki yüzbinlerce kuşun geçtiği göç yolu üzerinde bulunan Hersek Lagünü  ve göç zamanında bu kuşların beslenme ve dinleme alanı. Hersek lagünü düzenli kuş gözlem çalışmaları ve kuş ortası su kuşu sayımları “KOSKS” sonuçlarına göre 200’ün üzerinde kuşa ev sahipliği yapıyor . Başka bir deyişle Türkiye kayıtlı  yaklaşık 490 kuş türünün hemen hemen yarısını alanda görmek mümkün. Flamingolar Lagün'ün hem sayısal hem de görsel olarak en değerli kuşları. Kış aylarında popülasyonu binin üzerine çıkan Flamingolar, başta artemia salina olarak bilinen ve pembe rengini onlara kazandıran karides olmak üzere, yengeç ve dip yosunlarıyla zengin alanda rahatlıkla yılın 12 ayı varlıklarını sürdürebiliyor . Sonbaharda lagüne gelen ve kışı alanda geçiren ördeklerin başlıcaları yeşilbaş, fiyu, çamurcun, kaşıkgaga, kılkuyruk, tarakdiş, elmabaş patka. Ayrıca nadir türlerden macar ördeği, boz ördek, angut, karabaş patka, altıngöz, sütlabi, pufla gibi ördeklerin yanında soyu tükenme tehlikesinde olan dikkuyruk  ördekleri de zaman zaman Hersek Lagügünde gözlemlemek mümkün. Kıyı kuşları olarak bilinen kumkuşları, düdükçünler, cılıbıtlar, çulluklar yanında, alanı ziyaret eden misafirler, martıları, sumruları, balıkçılları, kuğuları, batağan ve dalgıç türlerini rahatlıkla gözlemleyip fotoğraflayabiliyor. Doğaseverler yukarıya kıvrık gagasıyla kılıçgagayı, aşağıya kıvrık gagasıyla kervançulluğunu, suya pike yaparak balığı pençeleri arasına alan bir balık kartalını ya da diğer yırtıcıların avlanma ritüellerini izleyebiliyor. Alan çevresindeki çalı ve orman örtüsü de göçmen ya da yerleşik onlarca ötücü ve diğer karakuşların yaşam alanı. Yaz göçmeni çıkrıkçın ördeği başta olmak üzere, alanda üreyen yaklaşık 35 kuş türü Hersek Lagününün değerine değer katıyor. Alana  önemli kuş alanı özelliği kazandıran, Türkiye’de Gediz deltasıyla birlikte sadece Hersek Lagününde üreyen Kara gagalı sumru başta olmak üzere, uzunbacak, poyrazkuşu, bahri, halkalı küçük cılıbıt, gümüş martı, akdeniz martısı, sumru,  sakarmeke, sutavuğu, dere düdükçünü ve diğer ötücü kuşlarda bu alanda ürüyor.  Nesli kritik düzeyde  tehlikede olan yılkıkulak olarak bilinen "rumex bithynicus" bitkisinin İznik gölü ile sadece Hersek  Lagününde bulunması tek başına bile alanın ne kadar değerli olduğunun göstergesi.

      Ayrıca alanda su kuşu popülasyonunu bu derece yüksek tutan en önemli değer sucul bitki türü sahil ördek otu "ruppia maritma" . Su altında gelişen ve kuşlar için hayati önem taşıyan bu bitki Lagününün yaklaşık %70 inden fazlasını kaplıyor. Lagün ve çevresi yaz döneminde sulak alan kenarındaki maki ve karışık orman içerisinde birçok yerli ve göçmen kuş türünün de üreme, barınma alanı. Kuş gözlemciliği; takip edilen kuş türlerini gözlemcinin deneyimine göre dürbün veya kara teleskoplarıyla bazen de çıplak gözle kuş sesleri dinleyerek yapmak mümkün.

      Ayrıca bölgeye  gelen ziyaretçiler Marmara Denizi’nin kıyısındaki 230’un kuş türüne ev sahipliği yapan Hersek Lagününde başlatılan çok anlamlı ve dikkat çekici bir uygulama olan, özellikle güzellikleri ile ünlü flamingo kuşlarının yoğun olarak konakladığı merkezi ziyaret etmek isteyen misafirlere  Doğa Pasaportu veriliyor. Ücretsiz olarak doğa pasaportu alan doğa severler  “Doğa ve Hayvanları Koruma ve Yaşatma” sözleşmesinin de gönüllüsü oluyor. İnternet üzerinde doğa gönüllüleri dijital kimliğiyle de desteklenen Doğa Pasaportu, farkındalık oluşturarak  doğa hareketini yaygınlaştırılmasında önemli rol oynuyor. Doğa Pasaportu sahipleri,  ilçe sınırları içerisinde belediyeye ait tesislerde özel ayrıcalıklar ve avantajlarından da faydalanabiliyor. Doğa yeşil çizgimiz. Doğaya ve biyolojik çeşitliliğe değer veriyorsanız Kuş gözlemcisi olabilirsiniz.

      2020 Ekiminde tamamlanarak hizmete açılan Hersek Lagünü Doğa Eğitim ve Engelli Uyumlu Kuş Gözlem Kulesi ile kuşları gözlemlemek fotoğraflamak çok  kolay. Kuleyle kuş gözlemcileri, özellikle öğrenciler görerek ve tecrübe ederek bunu  yaşayabiliyor. Kuş bilimcileri, Doğa ve  özellikle kuş fotoğrafçıları çok daha güzel fotoğraflar çekebilir. Doğa eğitim merkezi; başta çocuklar ve gençler olmak üzere her kesimden ziyaretçiye Hersek lagünü ve çevresindeki biyolojik çeşitliliği yakından tanıtarak doğaya karşı duyarlılıklarının artmasını amaçlıyor. Lagünün çevresinde bulunan çalılık araziler ötücü kuş türleri için de önemli bir üreme alanı. Ak mukallit, ak gerdanlı ötleğen, bülbül gibi türler bu tür sık çalılık alanlarda hayat bulup ürüyor.. Hersek Lagünü Altınova ilçe merkezine 1,5 km Karamürsel’e 10km Yalova’ya ise 27 km mesafede. İstanbul İzmir otoyolu güzergâhı üzerinde, Marmara denizi geçişindeki Osmangazi köprüsünün hemen bitiminde Altınova çıkışında yer alıyor.

       Peki, kurda, kuşa, börtü böceğe bu sevgi, saygı ve ilgi neden? İstanbul-Bursa-İzmir Otoyolu Projesi’nde en büyük rolü üstlenen Osman Gazi Köprüsü'nün Güney yaklaşım viyadüğüne kavis verdiren nedir? Bu sorunun cevabı ise sağlam bir  inançta ve imanda gizli.

      Enam Suresi 36. Ayette Allah (c.c) “Yeryüzünde yürüyen bütün hayvanlar ve kanatlarıyla uçan bütün kuşlar da ancak sizin gibi birer ümmettir" buyuruyor. Bu ayet bize hayvanların haklarını açıkça hatırlatması bakımından oldukça önemli…

       Peygamber Efendimiz Hazreti Muhammed sallallahu aleyhi vesellemin yeni yavrulamış bir kediyi görünce Mekke fethi ordusunun yönünü değiştirmesi ise  yeryüzünün diğer misafirlerinin  hayvanlar olduğuna apaçık bir dikkat çekiyor.

      İşte bu ayet ve peygamberimizin yaşamından alınan örnekler, bölgenin inşasındaki hassasiyetinde temellerini oluşturuyor.

      Hersek lagünü ve çevresini ziyarete gelen tüm ziyaretçilerimize şimdiden hoş geldiniz ve doğayı hep birlikte koruyalım diyoruz.